अमेरिकी केटीको ‘जासुसी क्यामेरा’का यथार्थ

Ulyana Horodyskyj is in USA

विष्णु शर्मा
१५ फेव्रुअरी, २०१३

सगरमाथामा ‘जासुसी क्यामेरा’ राखिएको भन्ने हल्ला केही अघि नेपाली मिडियामा चर्चित बनेको थियो । नेपाली भूमि प्रयोग गरेर अमेरिकाले चीनको गतिविधि नियाल्न यस्तो क्यामेरा राखिएको भन्ने आरोप पनि यो कामविरुद्ध लगाइयो । ‘न्यूज ट्वान्टीफोर’ टेलिभिजनले यथार्थ नबुझी हावादारी ‘पावर न्यूज’ पनि बनायो । यतिबेला त्यहाँ क्यामेरा राखेकी अमेरिकी युवती उल्याना नादिया होरोडेस्की मेरो सम्पर्कमा आएकी छिन् । युनिभर्सिटी अफ कोलोराडोकी पीएचडी सोधकर्ता रहेकी नादियाले मलाई इमेल गरी हिमालय क्षेत्रको हिमनदीको बारेमा टाइमल्याप्स क्यामेराको माध्यमबाट अनुसन्धान गरिरहेको र यतिबेला क्यामेरा हटाउनुपरेको लेखेकी छिन् । आफूले गरेका अनुसन्धानका कारण र प्रोजेक्टलाई निरन्तरता दिनेबारे उनले यसरी लेखेकी छन् । उनको इमेल तल पढ्नुस :


‘गोजुम्पा हिमताल अनुसन्धान परियोजना सन् २०११, जुनमा हामीले थालेका थियौं । हिमाल बग्ने हिमनदीले बनेका तालमा देखिने मौसम अनुकूलको परिवर्तनलाई क्यामेरामा कैद गर्ने उद्देश्यले यो प्रोजेक्ट सुरु गरिएको थियो । यी हिमताल बन्ने संरचना र विकासले हिउँ निख्रिने उत्प्रेरक बारे जान्न मद्दत मिल्छ । जसअनुसार, आउँदा दिनमा हिमतालको विकास र संरचनाले हिमनदीको अवस्थाबारे पनि जान्न सकिन्छ यसका लागि समय महत्वपूर्ण हुन्छ । यसअघि सन् २०००, २००१ र २००९ मा गरिएको खोजअनुसन्धान अनुसार चोयु हिमालबाट पग्लिएको हिउँबाट बनेको गोजुम्पा हिमताललाई मैले आफ्नो रिसर्चका लागि छानेको थिएँ । जुन हिमतालमा समयको अन्तरालमा देखिने परिवर्तनलाई जान्न फोटो खिच्नु आवश्यक थियो ।

अनुसन्धानको पहिलो चरणमा हिमताल तलतिरको बदलाव खिच्न तीनवटा क्यामेरा जडान गरिएको थियो । हिउँ पग्लने समयमा उक्त हिमताल पूर्णतया सुख्खा हुने नतिजा उक्त चरणमा मिलेको थियो । यो समयमा हामीलाई हिउँ पग्लने समयका लागि भनेर तालमा आउने र बाहिरिने पानीको मात्रा तथा एउटा फोटो खिच्ने सर्तमा हामीले अनुमति पाएका थियौं । यो बीचमा महिना र एकवर्षमा हिमतालको घनत्व कति हुन्छ र त्यसको विकासक्रम जान्न हामीलाई सहयोग मिलेको थियो । ती फोटाहरूले हिमताल बन्ने प्रक्रिया र सुख्खा याममा पानीको घनत्वलाई राम्रोसँग देखाएका थिए ।

A camera, Which was install by Ulyna : Image -News24 TV

 अनुसन्धानको दोस्रो चरणमा नोभेम्बर, २०१२ मा सुरु भएको थियो । यो चरणमा हाम्रो अनुसन्धान गोजुम्पा हिमतालको पानीले कसरी बाटो बनाएर बाहिरिँदैछ भन्ने पत्ता लगाउनु थियो । हाम्रो यो डाटा यतिबेला अध्ययन र प्रशोधनकै चरणमा भएकाले सम्भवतः वर्षको अन्तिममा सार्वजनिक गर्नेछौं । यतिबेला अनुसन्धानका लागि हिमताल वरिपरि राखिएका सबै उपकरण हटाइएको छ । मे २०१३ का लागि अनुसन्धान प्रक्रियालाई निरन्तरता दिनका लागि यतिबेला हामी कागजी प्रक्रियामा छौं ।’