विष्णु शर्मा
२२ मार्च, २०१३
भारतीय सर्वोच्च अदालतले अभिनेता संजय दत्तलाई पाँचवर्षे जेल सजाय सुनाएपछि संसारको दोस्रो ठूलो फिल्म उद्योग बलिउड हल्लिएको छ । विश्वकै ठूलो लोकतान्त्रिक मुलुकको यो न्यायिक भर्डिक्टको सन्देश हुनेछ –कानुनको आँखामा सबै समान हुनेछन् । भारतले मुन्ना भाईविरुद्धको यो अदालती सुनुवाईलाई सामाजिक न्यायको प्रस्थानविन्दुको रुपमा लिनु औचित्यपूर्ण हुनेछ । सलमान खान, सैफ अलि खान, जोन अब्राहम, साइनी आहुजा, फरदिन खान, मधुर भंडारकर, मोनिका बेदी हुँदै संजयसम्म आइपुग्दा बलिउडमा जेलनेलको इतिहास नयाँ होइन । अन्डरवल्र्ड र आतंकवाद हुँदै गैरन्यायिक हत्याका कारण बलिउड विवादास्पद बनिरहेको छ । सेलिव्रेटीहरू सुटिङ स्पटमा जानुपर्नेमा जेलतिर सोझिनु बलिउडको पछिल्लो चरित्र बनिरहेको छ । समाजको प्रेरणादायी आइकन बन्नुपर्नेमा ठीक विपरित बन्नुले बलिउड ठीक दिशातर्फ अघि बढिरहेको संकेत गर्दैन ।
संजयले अबको चार साताभित्र अदालतसमक्ष आत्मसमर्पण गर्नुपर्नेछ । डेढवर्ष पहिल्यै जेलमा बसिसकेकाले साढे तीन वर्षमात्र बसे पुग्छ । अदालतको आदेशलगत्तै त्यसको सम्मान गर्छु भनेर बलिउडका यी मुन्नाले गतिलो सन्देश चाहिँ दिएका छन् । उद्योग र व्यक्तिगत करियरका लागि अदालती आदेश ठीक नभएपनि लोकतन्त्र र कानुनी राज्यका लागि संजय जेल जानु स्वागतयोग्य हो । संजय यतिबेला तीन फिल्म निर्माण गर्दै थिए । जसमा एकसय करोडको लगानी छ । लगानी नै दाउमा परेको स्थिती हो । बलिउडलाई एकसय करोडको धक्का लागेको छ । नायक हुँदै खलनायक बनेका संजय जेलबाट छु्ट्ने बेला ५६ वर्षका हुनेछन् । उनको करियर त समाप्त हुनेछैन तर क्षति चाहिँ गम्भिर हुनेछ । यतिबेला चल्तीका हिरो तीनवर्षपछि करियरको शिखरमा नरहन पनि सक्छन् । एउटा सेलिव्रेटीका लागि समय र समाजभन्दा महत्वपूर्ण अर्को हुँदैन ।
अदालतले संजयले १९९३ को मुम्बई बिस्फोटका दोषी दाउद इब्राहिमबाट हतियार किनेर अवैध ढंगले घरमा राखेको अभियोगमा दोषी प्रमाणित गरेको छ । संजयका वकिलले हिन्दु र मुस्लिम दंगाबाट जोगिन हतियार राखेको भनेका छन् । तर, उनको यो दाबीमा खासै दम थिएन र अदालतले खारेज गरिदियो । संजयविरुद्धको यो सजायबाट पक्कै पनि नेपाल खुशि छैन । यता नेपालमा पनि उनका जबर्जस्त फ्यान छन् । संजयको सजायको चुरो कुरो थाहा पाउन बलिउड र अन्डरवल्र्डको नेक्सस थाहा पाउनुपर्छ । बीचमा राजनीति समेत गरेका संजयको अन्डरवल्र्डसँगको सम्बन्धकै परिणामस्वरुप अदालती आदेश आएको छ, यसलाई स्वभाविक ठाने हुन्छ । किनभने बलिउडमा भूमिगत संसारकै लगानी छ भनिन्छ ।
यो त्यही बलिउड हो जहाँ एकातिर आमिर खानले सत्यमेवः जयते टेलिभिजन सोबाट भारतीय समाज हल्लाए । अर्कोतिर यो त्यही बलिउड हो जहाँ संजय, सलमान र सैफअलि खानहरू अपराधलाई मलजल गरिरहेका छन् । अदालती आदेश आफूविरुद्ध गयो भने सलमान खान पनि जेल जान सक्छन् । संजय दत्त प्रकरणबाट नेपाली सेलिव्रेटीजगतले लिने पाठ भनेको सेलिव्रेटी र आमनागरिकबीच कानुनी समानता छ । सेलिव्रेटी हुँदैमा कानुन तलमाथि हुने होइन । कानुनको सम्मान गर्नु सेलिव्रेटी धर्म हो । नाच्ने र गाउनेमात्र होइन, समाजलाई असल बाटोमा लैजाने काम सेलिव्रेटीहुडअन्तर्गत पर्छ । सुगम पोखरेल प्रकरण कालो दिन थियो हाम्रा लागि । समाज र राष्ट्रिय मर्मविरुद्ध जाने सेलिव्रेटी हाम्रा लागि कामका छैनन्, उनीहरूलाई जेल कोचे हुन्छ । सेलिव्रेटीहुडको अर्थ नबुझेसम्म अपराध र डनगिरीले कलाको औचित्य पुष्टि हुनसक्दैन । नेपाली संजय दत्तहरूले बेलैमा सेलिव्रेटी हुनुको अर्थ बुझ्नुपर्छ ।
२२ मार्च, २०१३
भारतीय सर्वोच्च अदालतले अभिनेता संजय दत्तलाई पाँचवर्षे जेल सजाय सुनाएपछि संसारको दोस्रो ठूलो फिल्म उद्योग बलिउड हल्लिएको छ । विश्वकै ठूलो लोकतान्त्रिक मुलुकको यो न्यायिक भर्डिक्टको सन्देश हुनेछ –कानुनको आँखामा सबै समान हुनेछन् । भारतले मुन्ना भाईविरुद्धको यो अदालती सुनुवाईलाई सामाजिक न्यायको प्रस्थानविन्दुको रुपमा लिनु औचित्यपूर्ण हुनेछ । सलमान खान, सैफ अलि खान, जोन अब्राहम, साइनी आहुजा, फरदिन खान, मधुर भंडारकर, मोनिका बेदी हुँदै संजयसम्म आइपुग्दा बलिउडमा जेलनेलको इतिहास नयाँ होइन । अन्डरवल्र्ड र आतंकवाद हुँदै गैरन्यायिक हत्याका कारण बलिउड विवादास्पद बनिरहेको छ । सेलिव्रेटीहरू सुटिङ स्पटमा जानुपर्नेमा जेलतिर सोझिनु बलिउडको पछिल्लो चरित्र बनिरहेको छ । समाजको प्रेरणादायी आइकन बन्नुपर्नेमा ठीक विपरित बन्नुले बलिउड ठीक दिशातर्फ अघि बढिरहेको संकेत गर्दैन । संजयले अबको चार साताभित्र अदालतसमक्ष आत्मसमर्पण गर्नुपर्नेछ । डेढवर्ष पहिल्यै जेलमा बसिसकेकाले साढे तीन वर्षमात्र बसे पुग्छ । अदालतको आदेशलगत्तै त्यसको सम्मान गर्छु भनेर बलिउडका यी मुन्नाले गतिलो सन्देश चाहिँ दिएका छन् । उद्योग र व्यक्तिगत करियरका लागि अदालती आदेश ठीक नभएपनि लोकतन्त्र र कानुनी राज्यका लागि संजय जेल जानु स्वागतयोग्य हो । संजय यतिबेला तीन फिल्म निर्माण गर्दै थिए । जसमा एकसय करोडको लगानी छ । लगानी नै दाउमा परेको स्थिती हो । बलिउडलाई एकसय करोडको धक्का लागेको छ । नायक हुँदै खलनायक बनेका संजय जेलबाट छु्ट्ने बेला ५६ वर्षका हुनेछन् । उनको करियर त समाप्त हुनेछैन तर क्षति चाहिँ गम्भिर हुनेछ । यतिबेला चल्तीका हिरो तीनवर्षपछि करियरको शिखरमा नरहन पनि सक्छन् । एउटा सेलिव्रेटीका लागि समय र समाजभन्दा महत्वपूर्ण अर्को हुँदैन ।
अदालतले संजयले १९९३ को मुम्बई बिस्फोटका दोषी दाउद इब्राहिमबाट हतियार किनेर अवैध ढंगले घरमा राखेको अभियोगमा दोषी प्रमाणित गरेको छ । संजयका वकिलले हिन्दु र मुस्लिम दंगाबाट जोगिन हतियार राखेको भनेका छन् । तर, उनको यो दाबीमा खासै दम थिएन र अदालतले खारेज गरिदियो । संजयविरुद्धको यो सजायबाट पक्कै पनि नेपाल खुशि छैन । यता नेपालमा पनि उनका जबर्जस्त फ्यान छन् । संजयको सजायको चुरो कुरो थाहा पाउन बलिउड र अन्डरवल्र्डको नेक्सस थाहा पाउनुपर्छ । बीचमा राजनीति समेत गरेका संजयको अन्डरवल्र्डसँगको सम्बन्धकै परिणामस्वरुप अदालती आदेश आएको छ, यसलाई स्वभाविक ठाने हुन्छ । किनभने बलिउडमा भूमिगत संसारकै लगानी छ भनिन्छ ।
यो त्यही बलिउड हो जहाँ एकातिर आमिर खानले सत्यमेवः जयते टेलिभिजन सोबाट भारतीय समाज हल्लाए । अर्कोतिर यो त्यही बलिउड हो जहाँ संजय, सलमान र सैफअलि खानहरू अपराधलाई मलजल गरिरहेका छन् । अदालती आदेश आफूविरुद्ध गयो भने सलमान खान पनि जेल जान सक्छन् । संजय दत्त प्रकरणबाट नेपाली सेलिव्रेटीजगतले लिने पाठ भनेको सेलिव्रेटी र आमनागरिकबीच कानुनी समानता छ । सेलिव्रेटी हुँदैमा कानुन तलमाथि हुने होइन । कानुनको सम्मान गर्नु सेलिव्रेटी धर्म हो । नाच्ने र गाउनेमात्र होइन, समाजलाई असल बाटोमा लैजाने काम सेलिव्रेटीहुडअन्तर्गत पर्छ । सुगम पोखरेल प्रकरण कालो दिन थियो हाम्रा लागि । समाज र राष्ट्रिय मर्मविरुद्ध जाने सेलिव्रेटी हाम्रा लागि कामका छैनन्, उनीहरूलाई जेल कोचे हुन्छ । सेलिव्रेटीहुडको अर्थ नबुझेसम्म अपराध र डनगिरीले कलाको औचित्य पुष्टि हुनसक्दैन । नेपाली संजय दत्तहरूले बेलैमा सेलिव्रेटी हुनुको अर्थ बुझ्नुपर्छ ।
No comments:
Post a Comment